Co dziesiąta kobieta w Europie nie ma dostępu do podstawowych środków menstruacyjnych. W Polsce ten odsetek sięga aż 20%.

Kobiety i dziewczęta muszą wciąż wybierać między zakupem jedzenia a podpasek – a taki wybór nie powinien nikogo dotyczyć. Ubóstwo menstruacyjne nie tylko wyklucza – ono odbiera szansę na edukację, pracę i godność. Jest to problem nie tylko Polski, ale i całej Unii Europejskiej. 

Dlatego właśnie na wniosek Joanny Scheuring-Wielgus, europosłanki Lewicy i koordynatorki grupy S&D w komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, 20-ego maja 2025 roku w Parlamencie Europejskim odbyło się wysłuchanie publiczne poświęcone ubóstwu menstruacyjnemu oraz walki z tym zjawiskiem.

Udział w nim wzięła Dominika Kulczyk – założycielka Kulczyk Foundation, która od lat walczy o uznanie ubóstwa menstruacyjnego za systemowy problem społeczny.

Wysłuchanie zgromadziło przedstawicielki organizacji społecznych, ekspertki, aktywistki oraz reprezentantów instytucji UE. Celem było wspólne opracowanie działań, które doprowadzą do tego, by każda kobieta i dziewczynka w Europie miała zapewniony godny dostęp do podstawowych środków higieny menstruacyjnej.

Zjawisko absencji menstruacyjnej – czyli nieobecności w szkole, pracy lub ograniczonego uczestnictwa w życiu społecznym z powodu braku dostępu do podpasek czy tamponów – dotyczy tysięcy kobiet w Europie. To nie jest marginalny problem, lecz realne zagrożenie dla praw człowieka, zdrowia publicznego i równości szans.

Szacuje się, że kobieta wydaje na środki menstruacyjne nawet ponad 100 000zł w ciągu całego życia. W dobie rosnących cen nawet zniesienie VAT-u – choć słuszne – przestaje być wystarczającym rozwiązaniem.

Co mówią dane?

Raporty Kulczyk Foundation i badania Parlamentu Europejskiego jasno pokazują, że:

• Ubóstwo menstruacyjne szczególnie dotyka młode kobiety i dziewczęta,
  Ma negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne,
  Pogłębia nierówności płciowe i społeczne,
  Brak dostępu do informacji i środków menstruacyjnych blokuje edukację i aktywność zawodową kobiet.

A co może Unia Europejska?

• Darmowy dostęp do środków higieny menstruacyjnej w szkołach, miejscach publicznych i miejscach pracy,
• Promowanie edukacji menstruacyjnej jako elementu polityki zdrowotnej i równościowej,
• Zniesienie VAT-u na produkty menstruacyjne we wszystkich państwach członkowskich,
• Wymiana dobrych praktyk i wspieranie działań społecznych w państwach UE.

Europosłanka Joanna Scheuring-Wielgus, już zaczęła działania mające na celu, przybliżenie tego problemu posłom i posłankom w Parlamencie Europejskim, ale i również Komisji Europejskiej – bo to właśnie Komisja może zaproponować zmiany legislacyjne, które mogłyby ten problem rozwiązać.